سیر

معرفی سیر 

سیر از سبزی هایی است که تاریخی بسیار کهن دارد. انسان خواص درمانی این گیاه را پنج قرن قبل از میلاد مسیح شناخته بود.

سیر هزاران سال برای اهداف پزشکی استفاده می شده است. این گیاه حداقل 3000 سال در طب چین کاربرد داشته است. ‏

مصریان، بابلی‌ها، یونانی‌ها و رومی‌ها از سیر برای موارد شفابخش استفاده می ‌کرده‌اند. در جنگ‌های جهانی اول و دوم نیز از سیر ‏به عنوان ماده ی ضد عفونی کننده برای پیشگیری از قانقاریا استفاده می‌شده است. ‏

در طول تاریخ، سیر در سرتاسر دنیا برای درمان ناراحتی ‌های مختلف شامل فشار خون بالا  ، عفونت‌ها و مارگزیدگی‌ها استفاده شده و ‏برخی فرهنگ‌ها از آن برای دفع ارواح شیطانی استفاده می ‌کردند. ‏

اهمیت و خواص زیاد سیر در احادیث اسلامی نیز مورد توجه بوده است. 1400 سال پیش‎ ‎رسول گرامی اسلام فرموده اند :

« کل الثوم فان فیها شفاء من سبعین داء لایقرب‎ ‎المسجد »؛ ‏یعنی« سیر بخورید، زیرا هفتاد نوع بیماری را شفا می دهد، ولی در حالیکه سیر‎ ‎خورده اید به مسجد(و اماکن عمومی) نروید.»

در حال حاضر از سیر برای کاهش میزان کلسترول  و کاهش خطر بروز بیماری ‌های قلبی-عروقی  و نیز برای بهره مندی از خواص ‏ضد میکروبی آن استفاده می ‌شود.

‏در آزمایشاتی که در سال‌های 1993 تا 1994 صورت گرفت، مشخص شد که مصرف سیر در کاهش سطح کلسترول خون نقش اساسی ‏دارد. بر اساس توصیه‌های مهم بالینی، به بیماران گفته می ‌شود که سیر تاثیر خفیف و کوتاه مدت در کاهش چربی خون  دارد. ‏

بیمارانی که سابقه ی ابتلا به بیماری ترومبوز  (تشکیل لخته خونی در عروق یا قلب) را دارند، باید بدانند که سیر می ‌تواند تاثیر اندک، اما مهم روی تجمع پلاکت‌ها داشته باشد. به علاوه باید به بیماران توصیه شود که این گیاه خاصیت کاهش خطر ابتلا به سرطان  بویژه سرطان ‏معده و روده را دارد. ‏

ترکیبات سولفور شامل آلیسین، ظاهرا ترکیبات فعال آنتی اکسیدانی در ریشه ی گیاه سیر هستند. پیاز ریشه ی گیاه سیر مصرف پزشکی دارد. از آن می ‌توان به صورت تازه، خشک و یا روغن گرفته شده استفاده کرد. از آن جا که برخی ‏ترکیبات مفید در این گیاه در اثر حرارت غیر فعال می ‌شوند، لذا سیر پخته قدرت طبی کمتری دارد. ‏

 مصرف سیر در کاهش سطح کلسترول خون و فشار خون نقش اساسی ‏دارد.

معمولا اثرات جانبی مصرف سیر خفیف و غیر متداول است. ‏ظاهرا سیر تاثیری بر متابولیسم داروها ندارد، اما بیمارانی که از داروهای ضد انعقاد استفاده می‌ کنند، باید در مصرف سیر احتیاط کنند. ‏از این رو افرادی که جراحی می ‌کنند، باید 7 تا 10 روز پیش از جراحی از خوردن سیر خودداری کنند، چرا که سیر زمان خونریزی را ‏طولانی ‌تر می ‌کند. ‏

کشت سیر:

در ماه فروردین هر یک از پیازهای کوچک سیر را در خاک کاملاً خشک، به فاصله 15 تا 20 سانتی متر می کارند و بین ماه های تیر و مرداد، که برگ ها پژمرده شود، سیرها جمع آوری می گردند. این گیاه در نواحی مختلف ایران به خصوص در شمال کشور به طور گسترده پرورش می یابد.

فواید سیر :

خواصی که دانشمندان (طب قدیم و جدید) برای سیر برشمرده اند، عبارتند از:

1- معده را ضدعفونی می کند، ولی نباید آن را زیاد مصرف کرد.

2- رسوبات خون را حل می کند، از این رو مصرف سیر به کسانی که درد مفاصل ، نقرس  یا روماتیسم دارند، توصیه می شود.

3- نیروی شهوت جنسی را تقویت می کند.

4- بهترین درمان برای فراموشی و نسیان است. خوردن سیر کدورت ذهن را از بین می برد.

5- بهترین تقویت کننده ی پیاز مغز است و روی سلول های مغز تأثیر مفیدی دارد.

6- عضلات قلب را به نشاط می آورد و به این وسیله گردش خون منظم می گردد. همچنین فشار خون را کاهش می دهد.

7- مجاری تنفسی را پاک می کند و به این وسیله از تنگی نفس می کاهد.

بیمارانی که از داروهای ضد انعقاد استفاده می‌ کنند، باید در مصرف سیر احتیاط کنند. ‏از این رو افرادی که جراحی می ‌کنند، باید 7 تا 10 روز پیش از جراحی از خوردن سیر خودداری کنند، چرا که سیر زمان خونریزی را ‏طولانی ‌تر می ‌کند. ‏

8 - برخی از انواع سل ریوی  را معالجه می کند. به خصوص وقتی که با شیر مخلوط باشد.

9- برای معالجه ی اسهال ، برونشیت، سردرد و زکام مزمن، ضعف حافظه  و سرگیجه  سودمند است.

10- در برابر امراض بسیاری مانند تب ، مقاوم است.

11- پوست بدن را خوش رنگ و گونه ها را سرخ و روده ها را از عفونت ها پاک می کند (به خصوص در کودکان) و با این خاصیت از انسان در مقابل بیماری حصبه و دیفتری  محافظت می کند.

12- سنگ کلیه  را از بین می برد و کرم های نازک شکم کودکان را نابود می سازد.

13- فلج و رعشه را معالجه می کند و در مورد مالاریا و بی خوابی  خیلی مفید است.

14- برای درمان میخچه و زگیل  باید سیر را نرم کنید و بصورت مرهم روی میخچه و زگیل بگذارید. هر چند وقت آن را تکرار کنید تا به کلی میخچه و زگیل از بین برود.

15 وقتی حشره ای شما را گزید، فوری محل نیش زدگی را با سیر بمالید تا سوزش و درد آن تسکین پیدا کند.

16- اگر یک بسته سیر را در انبار غلات آویزان کنید و یا روی آن پخش کنید، باعث فرار موش ها خواهد شد

فواید سیر:

1- برای بیماران مبتلا به مرض قند(دیابت) اثر شفابخش داشته و قند خون را می کاهد.

2- اثر سمی نیکوتین حاصل از دود سیگار را برطرف می نماید. چنان چه معتادین به سیگار، به علت نیکوتین دچار ناراحتی های هاضمه و قلب شده باشند، با مصرف سیر احساس بهبودی می کنند.

3- عرق بدن و خون قاعدگی را زیاد می کند.

4- مداومت در مصرف سیر به تدریج باعث ریختن موی سفید و روییدن موی سیاه می شود.

5- چنان چه سیر پخته را بر موی و پوست بمالند کشنده ی شپش است.

6- اگر سیر پخته را با شیر مخلوط نموده و از آن مرهم تهیه کنند و در محل آبسه (دمل) قرار دهند، برای گشودن هر نوع آبسه و حتی آبسه ی دندان  مفید است.

7- سیر برای درمان شقاق (ترک) مقعد، نوک پستان و پاشنه ی پا مفید است. به این منظور باید سیر را در روغنی مانند روغن زیتون، کرچک و ... جوشانده و در محل شقاق و ترک خوردگی بمالند.

8- اگر جوشانده ی سیر و روغن ( مانند مورد قبل) را در محل دردهای مفاصل و قولنج بمالند، درد و ناراحتی را تسکین خواهد داد.

9- اگر مخلوط سیر با سرکه را بر پوست بمالند، ورم اعضاء را بر طرف می نماید.

10- سیر خرد شده حاوی اسانس گوگردی است و بوی تندی دارد که برای دستگاه گوارش خاصیت آنتی بیوتیکی (ضد میکربی) دارد. اسانس فرّار آن در تمام بدن پراکنده می شود و از راه ریه و پوست دفع می گردد.

11- سیر، یک محرک پوستی است و به عنوان خلط آور در التهاب مخاط ریه ها مصرف می شود.

12- سیر، یک داروی ضد کرم ضعیف است و برای درمان بیماری تصلب شرایین به کار می رود.

13- به خاطر بوی نامطبوع سیر بهتر است به طور کامل آن را خرد و در شیر حل نمایید. این محلول برای درمان فشارخون بالا، تصلب شرایین، ناراحتی های گوارشی، (اسهال و اتساع روده) و التهاب مخاط ریه ها ها مفید است.

به طور کلی بر اساس تحقیقات جدید و موارد ذکر شده در بالا،

مهم ترین اثرات سیر در بدن شامل موارد زیر است:

* کم کردن چربی خون، بخصوص کلسترول

* پایین آورنده فشار خون بالا

* محرک دستگاه ایمنی بدن

* ضد باکتری، قارچ و انگل های روده ای

* ضدسرطان

* خلط آور‎ ‎

* ضد اسهال‎ ‎

* ضدسل ریوی ‎

* ضد آماس کبد

* تسکین دردهای قلبی‎ ‎

‎* درمان زگیل و واریس ‎

مضرات سیر:

معمولا اثرات جانبی مصرف سیر خفیف و غیر متداول است. ولی با زیاده روی در مصرف آن و در موارد خاصی مضر است. بعضی از این مضرات شامل موارد زیر است:

1- ‏ظاهرا سیر تاثیری بر متابولیسم داروها ندارد، اما بیمارانی که از داروهای ضد انعقاد خون مثل آسپرین استفاده می‌ کنند، باید در مصرف سیر احتیاط کنند، زیرا سیر مانع از انعقاد خون می شود. ‏از این رو افرادی که جراحی می ‌کنند، باید 7 تا 10 روز پیش از جراحی از خوردن سیر خودداری کنند، زیرا زمان خونریزی را ‏طولانی ‌تر می ‌کند. ‏

2- بنابر تحقیقات دانشمندی بنام «ری (REY)» زیاده روی در مصرف سیر، موجب سردرد و ضعف بینایی می شود. برای جلوگیری از این مضرات چند راه پیشنهاد شده است:

الف- پختن سیر در آب و اضافه کردن کمی نمک یا کره یا روغن بادام به آن.

ب- مصرف گشنیز به همراه مصرف سیر یا بعد از مصرف سیر.

3- چنانچه در مصرف سیر، مراعات سن و مزاج و فصل نگردد، مخصوصاً در مصرف سیر خام زیاده روی شود، برای دستگاه تنفسی و بیماری بواسیر مضر است.

4- زنان آبستن یا شیرده بهتر است از‎ ‎سیر استفاده نکند‎ . ‎

از بین بردن بوی سیر: ‎

1- برای‎ ‎از بین بردن بوی سیر ‎می توان نیم ساعت پس از خوردن آن، یک قاشق عسل یا کمی جعفری یا یک عدد سیب خورد. ‎

2- بهترین کار برای برطرف کردن بوی سیر، خوردن سبزی مثل کاهو است، زیرا کلروفیل موجود در سبزی ها بوی سیر را دفع می کند.

نکاتی برای مصرف سیر:

سیر را به صورت قرص سیر،ترشی سیر،سیر سرخ شده و...استفاده می کنند.

از نظر علمی، ترکیبات و مکانیسم اثر سیر تا حد زیادی پیچیده است و ترکیبات موجود در آن، زمانی که پوست حبه های سیر جدا نشده است، نسبت به وقتی که پوست کنده و خُرد می شود کمی متفاوت است، یعنی به محض له شدن سیر و مجاورت با هوا تغییراتی در آن روی می دهد، چون مواد اصلی و موثر سیر نسبت به هوا و به ویژه حرارت حساس هستند. هر چه سیر بیشتر حرارت داده شود، خواص آن کمتر می شود. بنابراین اثر سیر در غذاهای پخته و سرخ شده به مراتب کمتر از سیر تازه است.

قرص سیر : قرص سیر حاوی پودر سیر خشک شده است که بهترین شکل دارویی آن است وخواص آن تا حدودی شبیه سیر تازه است و مواد موجود در آن نیز حاوی اکثر موادی است که در سیر تازه وجود دارد. این قرص ها روکش دار هستند و بعد از خوردن، بوی سیر کمتر به مشام می رسد.

سیر ترشی : سیر وقتی به صورت ترشی در می آید، دست خوش تغییراتی خواهد شد که به حرارت محیط، سرکه، زمان نگه داری و... بستگی دارد، ولی در اکثر موارد دارای خواصی شبیه به سیر است.

منابع :

خواص سبزی ها،تالیف مرتضی نظری

WWW.IRTEB.COM